We worden er bijna dagelijks mee geconfronteerd: meldingen op het nieuws van organisaties waar de cultuur verziekt is en er sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Echter, een angstcultuur en grens-overschrijdend gedrag ontstaan niet zomaar. Er gebeurt iets in de interactie tussen de betrokkenen waardoor dit ontstaat. We kunnen wijzen naar leidinggevenden, maar uiteindelijk gebeurt er iets in een groter geheel: het is een systeem.
In dit artikel vind je een beknopte samenvatting van onze ontbijtsessie over psychologische veiligheid, leiderschap en toxic gedrag. Wil je graag de volledige ontbijtsessie terugkijken? Dat kan! Vraag de opname hier aan.
Psychologische veiligheid als voorwaarde
Bij psychologische veiligheid denken we snel aan aardig zijn, aan harmonie. Dat is echter niet per se waar het bij psychologische veiligheid om draait. Amy Edmondson definieerde in 1999 psychologische veiligheid als volgt: “de overtuiging dat de werkomgeving veilig genoeg is om een interpersoonlijk risico te nemen.”
Dit uit zich bijvoorbeeld in besprekingen: krijgt iedereen daar voldoende ruimte om input te geven? Of in het kunnen geven en ontvangen van feedback. En misschien wel het belangrijkste, voelt ieder teamlid zich voldoende op zijn/haar/diens gemak om zichzelf te zijn? Deze elementen zijn een voorwaarde om met elkaar te groeien.
Psychologische veiligheid en functioneren onder druk
Het loont om aandacht te besteden aan psychologische veiligheid. Vooral gezien het feit dat we allemaal onder druk functioneren – en juist die druk zorgt ervoor dat kwaliteiten kunnen veranderen in ontsporingen. TOXICS zoals we die bij LTP definiëren.
Dit geldt met name voor leidinggevenden, die nog meer onder druk staan. Door dit toxic gedrag van de leider wordt de psychologische veiligheid er vanzelfsprekend niet beter op, waardoor de teamleden de leidinggevende helemaal niet meer aanspreken. Met als gevolg dat de leidinggevende niet meer gecorrigeerd wordt en zelf vaak niet eens in de gaten heeft wat het effect is van diens gedrag: een zichzelf versterkend patroon.
De rol van het team en verbindend leiderschap
Er is een rol voor iedereen in het team om dit systeem door te doorbreken. Het begint bij een ander soort leiderschap: verbindend leiderschap. Hierbij wordt een lerende cultuur voorop gesteld en organiseren leiders hun eigen feedback en tegenspraak. Maar dit gebeurt niet vanzelf; leiders moeten dit echt zelf organiseren. Investeer hier dus ook in! Het systeem is te doorbreken, maar dit vraagt inspanning van iedereen.
En nu… hoe verder?
Tijdens de ontbijtsessie zijn diverse tools en interventies voorbijgekomen die bij bijdragen aan het versterken van de psychologische veiligheid. Samen met vertrouwen en (persoonlijk) leiderschap is psychologische veiligheid namelijk een essentiële pijler voor effectieve teams. Lees hierover verder of maak kennis met onze unieke datagedreven teamaanpakken.
