De Dienst Bewaken en Beveiligen (DBB) ligt onder vuur. Drie medewerkers zouden in de afgelopen jaren de regels overtreden hebben. Mogelijk is dit een risico geweest voor de veiligheid van mensen die door de dienst juist bewaakt en beveiligd moeten worden. De politiek roept onmiddellijk dat de screening beter moet. En vaker. Maar moet die screening niet alleen beter, maar vooral ook anders?!
Belastende feiten
Het strengst mogelijke veiligheidsonderzoek van de AIVD is categorie A. Hierin wordt vooral gekeken of er mogelijk belastende feiten te onderkennen zijn. Is er sprake van verslavingsproblematiek? Zijn er financiële problemen? Komt iemand voor in de Centrale Justitiële Documentatie, bij het Bureau Kredietregistratie of in de Basis Registratie Personen?
Er wordt ook uitgebreid gepraat met de kandidaat, maar ook hier gaat het vooral over mogelijke gedragingen die een risico zouden kunnen vormen. Evenals de gesprekken die met personen uit zijn/haar omgeving gevoerd worden.
Wanneer de screening niet door de AIVD of door de militaire tak ervan, de MIVD, wordt uitgevoerd, dan kan een organisatie besluiten dit te laten doen door een bureau gespecialiseerd in bedrijfsrecherche. Ook zij kijken echter vooral weer naar gedrag en feiten.
James Bond neigingen
Natuurlijk kunnen feiten uit het verleden een risico vormen. Natuurlijk is onderzoek daarnaar dus relevant. Maar geldt datzelfde niet voor persoonlijkheidseigenschappen? Een van de verdachte DBB-medewerkers schijnt opgeschept te hebben over zijn werk. Hij had wat ‘James Bond neigingen’.
Potentiële risico’s
Screenen op feiten en gedrag uit het verleden is niet voldoende. Juist iemands persoonlijkheid en de potentiële risico’s die hieraan verbonden zijn, bieden inzicht in toekomstig functioneren.
Heeft iemand narcistische neigingen? Is iemand geneigd op te scheppen over zijn/haar werk? Wil iemand graag in een goed blaadje komen bij zijn/haar omgeving? Is iemand bereid daar veel voor te doen? Hoe gaat iemand om met morele dilemma’s? Wat gebeurt er met iemand wanneer hij/zij onder druk staat?
Allemaal zaken die op basis van persoonlijkheidstests en een interview prima door psychologen in kaart gebracht kunnen worden.
Risk Assessment
LTP doet dit ook al jaren aan de hand van Risk Assessments. Deze bieden inzicht in iemands persoonseigenschappen, potentieel en veranderkracht. De focus ligt op mogelijke derailments: ontsporingen die kunnen optreden wanneer de iemand onder druk komt te staan, of zich voor lastige dilemma’s geplaatst ziet. Integriteit is hierin een belangrijke factor.
Ook is LTP betrokken bij de wettelijk verplichte persoonstoets voor kandidaat-notarissen. Centraal hierin staan zaken als de omgang met morele dilemma’s, de stevigheid en weerbaarheid tegenover bijvoorbeeld lastige klanten en de wijze van denken over beroepsethische vragen. Natuurlijk moet een kandidaat-notaris een respectabel verleden hebben, maar weerbaarheid tegenover mogelijke verleidingen van het vak is minstens even belangrijk.
Kortom, betrek psychologen en meer psychologie bij de screening van medewerkers. Garanties biedt het niet, maar beter wordt het wel!