Het fenomeen feedback heeft een transformatie doorgemaakt. Een manager die de taal van goede feedback beheerst, is goud waard. Maar hoe zorg je dat opbouwende feedback werkt?
Goede leermethode
Feedback is meer dan kritiek of commentaar. Hoogleraar psychologie en Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman gebruikt hiervan in zijn boek Ons feilbare denken een treffende metafoor: autorijden.
Bij elke bocht leren we remmen door directe, glasheldere feedback. Een goed genomen bocht voelt als een beloning, terwijl een te harde of te zachte remactie ons corrigeert. Zo helpt opbouwende feedback bij voortdurende verbetering.
De scheidslijn is dun
Maar pas op: de scheidslijn tussen opbouwende feedback en kritiek is dun. Iedereen die weleens te hard een bocht is ingegaan, weet dat feedback ook heel akelig kan zijn. Bij autorijden kan de negatieve feedback resulteren in stilstand tegen een boom of in een greppel. Bij menselijke contacten neemt negatieve feedback al snel de vorm aan van kritiek, of deze nu opbouwend bedoeld is of niet.
“Negatieve feedback mist vaak zijn doel. Een total-loss auto kan een leermoment zijn, maar is allesbehalve efficiënt. Zo werkt het ook met ‘opbouwende’ kritiek: moeilijk te accepteren en daardoor weinig effectief.”
Hoe geef je opbouwende feedback?
Managers die weten hoe ze opbouwende feedback kunnen geven, hebben een streepje voor. Dit geldt ook voor directieve leiders, die vooral taak- en doelgericht werken, maar vaak minder betrokken zijn bij hun medewerkers. Neem in ieder geval deze drie aspecten mee:
1. Respecteer de autonomie van de ontvanger
Om echt effectief te zijn, mag feedback de autonomie van de ontvanger niet aantasten. Als medewerkers hun autonomie kunnen behouden, zijn ze gemotiveerder om hun doelen te behalen. Dat blijkt uit de self-determination theory, een macro-theorie van motivatie. Ook verbondenheid en competentie spelen hierbij een rol.
2. Kies voor een positieve benadering
Complimenten, waardering en feedback gericht op verandering werken veel beter dan commentaar, kritiek en het extra intrappen van het rempedaal.
3. Geef dagelijks opbouwende feedback
In een open feedbackcultuur geef en ontvang je feedback continu. Het is geen ‘opbouwende kritiek’, maar een waardevol geschenk – niet pas wanneer het misgaat, maar elke dag.
Steeds meer bedrijven omarmen een feedbacksysteem
Steeds meer bedrijven, zoals Microsoft en Adobe, vervangen functioneringsgesprekken door doorlopende feedback. Waarom? Gemotiveerde en betrokken medewerkers trek je niet met extra vakantiedagen of gratis lunches, maar met echte groei en betrokkenheid. Dit versterkt ook het vertrouwen en de teamdynamiek.
“Feedback die gericht is op toekomstig gedrag, is de sleutel tot blijvende ontwikkeling. Wat geweest is, kun je niet veranderen – maar wat voor je ligt, biedt kansen!”
Feedback en Performance
Modern performance management richt zich niet alleen op wat een medewerker bijdraagt, maar ook op wat diegene nodig heeft om succesvol te zijn. Het draait hierbij vooral om feedback. Niet sporadisch, maar continu en gericht op vooruitgang. Feedback is niet slechts een instrument; het is de kern van een cultuur die leren en presteren verenigt.
Blijf werken aan continu inzicht
Dankzij die feedback neemt iedereen – van trainee tot coach, van ‘hoog’ tot ‘laag’ – zowel de rol van rijinstructeur als die van leerling op zich. Elke goed genomen bocht voelt als een kleine beloning, terwijl een misstap zacht wordt gecorrigeerd. Dit constante, glasheldere inzicht in gedrag en prestaties zorgt voor een continue stroom van opbouwende feedback. Zo ontstaat gedragsverandering en persoonlijke groei, stap voor stap, bijsturend, bocht na bocht.
Meer weten en aan de slag?
Wil je meer weten over feedback en onze teamaanpakken? Neem contact op en we verbinden je direct met een van onze consultants Team & Organisatie.
