Zie de mannen vallen

Het lijkt wel herfst. Als blaadjes aan een boom vallen ze. Jacques Tichelaar, die zijn schoonzus naar voren schoof voor een klein klusje voor de provincie. Brian Cullinan, de accountant van PWC, die tijdens de Oscaruitreiking zo druk aan het twitteren was dat hij de verkeerde envelop aan Warren Beatty gaf.

Sommige blaadjes hangen nog, maar hoe lang? François Fillon, die zijn echtgenote een baantje als parlementair assistente gaf. Met een riante vergoeding zonder dat daar werk tegenover stond. Jeff Sessions, die loog over zijn contacten met de Russen tijdens de campagne voor Donald Trump. En Mike Pence die, samen met Trump, de mond vol had over het gebruik van een privé server door Hillary Clinton. En die nu in zijn vorige functie hetzelfde gedaan lijkt te hebben.

Redenen en oorzaken van ontsporing
Allemaal mannen die ontspoord zijn. Waarschijnlijk om verschillende redenen, met verschillende oorzaken.

  • IJdelheid: ‘Ik wil laten zien hoe belangrijk ik wel niet ben.’
  • Narcisme: ‘Voor mij gelden die regels niet.’
  • De drang om risico’s te nemen: ‘Eens kijken hoe ver ik kan gaan.’
  • Een uit de hand gelopen behoefte om aardig gevonden te worden.

Kenmerkend voor ontsporingen is dat het steeds gaat om persoonseigenschappen die, mits redelijk gedoseerd, geen kwaad kunnen. Maar in extreme omvang kunnen deze eigenschappen gemakkelijk leiden tot extreem gedrag en dus tot ontsporingen.

11 eigenschappen
Inmiddels zijn 11 van dergelijke persoonseigenschappen ontdekt. Er is een vragenlijst beschikbaar waarmee deze eigenschappen in kaart gebracht kunnen worden: de Hogan Development Survey. Bij extreme scores is er een reële kans dat de betreffende persoon een risico vormt; een risico op problemen in de functie.


  • Prikkelbaar. Humeurig, snel geïrriteerd, moeilijk tevreden te stellen, emotioneel kwetsbaar.
  • Sceptisch. Wantrouwend, cynisch, gevoelig voor kritiek, gericht op het negatieve.
  • Voorzichtig. Onvoldoende assertief, weerstand tegen verandering, risicomijdend, traag in beslissingen nemen.
  • Gereserveerd. Afstandelijk, onverschillig voor de gevoelens van anderen, gesloten.
  • Gemakzuchtig. Schijnbaar samenwerkingsgericht, maar in werkelijkheid snel geïrriteerd, eigenwijs en niet gericht op samenwerking.
  • Vrijpostig. Arrogant, overdreven gevoel voor eigenwaarde, te veel zelfvertrouwen.
  • Gewaagd. Charmant, neemt (te veel) risico’s, zoekt grenzen op, daagt uit.
  • Kleurrijk. Dramatisch, continu op zoek naar aandacht, valt mensen vaak in de rede, luistert slecht.
  • Innovatief. Creatief, maar daarin te excentriek, ongewoon.
  • Onvermoeibaar. Precies, alles tot in detail (zelf) willen regelen, moeilijk tevreden te stellen, micromanagement.
  • Plichtmatig. Continu bezig de ander te ‘pleasen’, niet onafhankelijk, gaat voortdurend met de stroom mee.

Het is naar mijn idee niet erg moeilijk te voorspellen door welke derailers van de Hogan Development Survey eerder genoemde mannen werden gedreven. Overigens, wat zou het mooi zijn wanneer Donald Trump de Hogan Development Survey zou invullen. Ik ben benieuwd! Nog mooier zou het natuurlijk zijn geweest als hij dat vóór zijn verkiezingscampagne gedaan zou hebben.

Zelfinzicht voorkomt een hoop problemen. Zet je kwaliteiten in en wees je bewust van je valkuilen!

Foto van Frank van Luijk

Frank van Luijk

Frank was jarenlang assessmentpsycholoog en lid van het managementteam bij LTP met een sterke focus op integriteit. Nu is hij met pensioen!

Waar mogen wij het voorbeeldrapport naar toe sturen?