Structuur, voorspelbaarheid en risicobeheersing waren sleutelwoorden in de boardroom. Maar die tijd ligt achter ons. De wereld is niet langer slechts volatiel en complex (VUCA), ze is ook broos, angstig, niet-lineair en soms onbegrijpelijk. Welkom in het BANI-tijdperk.
“Leiderschap is niet langer een kwestie van bovenop de berg staan, maar van met anderen navigeren in de mist.”
Deze nieuwe realiteit vereist een ander soort leiderschap
Eén waarin controle wordt ingeruild voor wendbaarheid. Waarin samenwerking zwaarder weegt dan hiërarchie. En waarin het vermogen om met onzekerheid om te gaan minstens zo belangrijk is als het maken van een vijfjarenplan.
Wat betekent dit voor het profiel van de ceo?
In tijden van relatieve stabiliteit kon een ceo met extraversie, ordelijkheid en plichtsgetrouwheid een eind komen. In een onvoorspelbare wereld waar samenwerking cruciaal is, worden andere kwaliteiten gevraagd:
- Hoe goed kan ik met onzekerheid omgaan?
- Durf ik de controle los te laten ten gunste van gedeeld eigenaarschap?
- Kan ik met anderen navigeren in de mist?
Dat vraagt om emotionele intelligentie, leervermogen en het vermogen om anderen te betrekken in richting en besluitvorming: kwaliteiten die lang niet altijd met leiderschap geassocieerd worden, maar die cruciaal blijken in de huidige realiteit.
Wij delen inzichten uit psychologische data
LTP verzamelt al sinds eind vorige eeuw op gestructureerde wijze (geanonimiseerde) data uit assessments en interventies. Die data zijn als het ware een thermometer van de tijdgeest. Opvallende inzichten delen wij via onze website, nieuwsbrief en LinkedIn.
Wat we terugzien in de data
In onze assessmentpraktijk monitoren we welke eigenschappen opvallen in profielen van leiders. Waarom matchen die wel of juist niet met het gewenste profiel van een organisatie? We fungeren daarmee als een soort thermometer voor veranderend leiderschap.
En wat we meten, laat een duidelijke verschuiving zien. Bij de CEO’s die bij ons een assessment doorlopen, zien we nog steeds een uitgesproken behoefte aan invloed en richting geven: het powermotief is stevig aanwezig. Daarnaast scoren zij hoog op eigenschappen als onafhankelijk denken, autonomie, dominantie, verantwoordelijkheidsgevoel, energie en risicobereidheid.
Wat opvalt, is dat juist ordelijkheid vaak laag scoort. Een sterke gerichtheid op structuur en controle lijkt daarmee minder bepalend te zijn geworden voor leiderschap aan de top. Een ontwikkeling die past bij een wereld waarin aanpassingsvermogen belangrijker is dan voorspelbaarheid.
“Wat opvalt, is dat juist ordelijkheid vaak laag scoort. Een sterke gerichtheid op structuur en controle lijkt daarmee minder bepalend te zijn geworden voor leiderschap aan de top.”
Flexibiliteit boven voorspelbaarheid
Een lage ordelijkheid kan duiden op een voorkeur voor flexibiliteit boven voorspelbaarheid. Deze leiders denken groter, schakelen snel en hebben weinig geduld. Ze durven richting te geven zonder dat alles vooraf is uitgedacht en laten ruimte voor experiment. Tegelijkertijd zit hier ook een risico: zonder mensen in de organisatie die structuur aanbrengen, kan zo’n leiderschapsstijl leiden tot onduidelijkheid of overbelasting.
De kunst van dit type leiderschap is dus niet om meer ordelijk te worden, maar om die kwaliteit bewust te compenseren met mensen in de organisatie die juist sterk zijn in structureren, bewaken en afmaken. Denk aan een sterke COO of projectdirecteur.
Wetenschappelijke literatuur onderstreept dit beeld
Meta‑analyses tonen dat leiders met een sterk powermotief sneller opklimmen en vaker strategische posities innemen (Wiley Online Library). Dominantie en autoritarisme zijn belangrijke voorspellers van ‘leader emergence’ (ScienceDirect) en risiconeming hangt aantoonbaar samen met specifieke persoonlijkheidstrekken van CEO’s (SAGE Journals). Tegelijk remt een te hoge ordelijkheid (rigide planning, detailoriëntatie) de strategische flexibiliteit bij executives (ScienceDirect).
Past jullie leiderschap bij de wereld van nu?
De eisen aan leiders veranderen sneller dan ooit. Onze assessmentdata laten zien welke eigenschappen vandaag het verschil maken aan de top én welke leiderschapskwaliteiten juist onder druk staan. Benieuwd wat dit betekent voor jullie leiderschapsteam of selectiebeleid? We denken graag mee, op basis van scherpe analyses en jarenlange ervaring.
