Het wil maar niet opschieten met de coalitievorming. We zitten in de fase van de stokpaardjes en de kroonjuwelen. De partijen gunnen elkaar nog niets. Wordt het samenwerken in de polder of toch een verbetering van het ‘wereldrecord’ van de Belgen?
Slechts een week geleden waren we opnieuw een informele, verkennende fase ingegaan. Inleven, elkaar leren begrijpen en elkaar iets proberen te gunnen. Iedereen heeft de mond vol over ‘samenwerken’. Echter, ook deze verkenning is mislukt.
Wie past bij wie?
Onderhandelingen over een coalitievorming vinden plaats onder grote druk. Dan laat iemand eerder ‘natuurlijk gedrag’ zien; gedrag als uiting van zijn of haar persoonlijkheid. Het kan dus voordelig zijn als de hoofdrolspelers ‘van nature’ een match hebben. Laten we er voor het gemak van uitgaan dat de partijen helemaal links en rechts van het politieke spectrum afvallen, hoe zit het dan met Rutte, Buma, Pechtold, Klaver en Asscher?
VU/LTP onderzoek
Uit onderzoek van de VU in samenwerking met LTP (1 week voor de verkiezingen) bleken grote verschillen in de perceptie van de persoonlijkheid van deze fractieleiders. In het onderzoek werd de publieke perceptie van de persoonlijkheden van deze politici gemeten, door middel van een steekproef onder de Nederlandse bevolking.
De respondenten beoordeelden de lijsttrekkers op 6 persoonlijkheidsdimensies: integriteit, emotionaliteit, extraversie, verdraagzaamheid, consciëntieusheid en openheid voor ervaringen.
Een aantal van de uitkomsten is in de huidige fase van coalitievorming relevant:
- Rutte werd als het meest extravert gezien.
- Buma werd gezien als het meest verdraagzaam en consciëntieus.
- Pechtold en Klaver scoorden hoog op ‘openstaan voor ervaringen’.
- Asscher is het meeste aanpassingsbereid.
Veranderkracht (VQ)
De publieke opinie is alom aanwezig. Er zijn persoonlijke belangen én er is de druk van de eigen partij. Zijn deze fractieleiders in staat om boven zichzelf en hun partij uit te groeien? Zijn zij in staat om in deze context van coalitievorming het vermogen te laten zien om samenwerking en echte verandering teweeg te brengen?
Uit LTP-onderzoek bleek dat Rutte en Pechtold het hoogste scoorden op Veranderkracht. Dat is het vermogen om hun hoge VQ-score (Verander Quotiënt) om te zetten in effectief gedrag. Dus in de context. Zij lijken dan ook de motoren links en rechts van het midden te zijn.
Een verrassend slot is mogelijk
Na het afhaken van Groen Links blijft voorlopig een meerderheidskabinet de voorkeur. Op basis van de persoonlijkheidsprofiel-correlaties heeft Rutte de ‘best match’ met Pechtold en Asscher. Maar bovenal is er de eerder genoemde aanpassingsbereidheid van Asscher. Bovendien: het gaat bij samenwerken ook om wie elkaar wat gunt. Rutte heeft nog heel wat goed te maken met Asscher.
En de PvdA zelf? Naarmate de schok van de verkiezingsuitslag verder achter hen ligt, neemt de frustratie en de paniek af. Deze maakt plaats voor acceptatie en strategische afwegingen richting de toekomst. Dat is een normale psychologische ontwikkeling. Dan kan bijvoorbeeld het besef ontstaan dat regeren meer invloed en publiciteit geeft dan oppositie voeren. Aan de persoonlijkheden van de leiders zal het in ieder geval niet liggen…
